Uşağlıq fibroidin embolizasyonu (UFE)

Uşağlıq fibroidin embolizasyonu (UFE)

Uşağlıq fibroidin embolizasyonu radiyoloji mutəxəsislərin  tərəfindən  icra edilir, və  fibroidlərin qanama axımı uşağlıqda bağlanır. Gələcəkdə hamilə olmayı düşünməyən  gadınlar, fibroidlərinin mualicəsi üçün cərrahi yerinə UFE yöntəmini seçə bilərlər.

Əgər bu əməliyati ətməyə hazırsız, həkimizin sözlərini ac qalma haqqında ciddiyə alın, ve kesinliklə ac qalın, yoxsa amaliyat ləğv ola bilər. Əgər həkimiz bir özəl ilaçın içməsini təvsiyə edərsə, onu azıcık suyla içməlisiz. Mümkündür həkimiz  bir sat əməliyatdan qabax sizə sakinləştirici ilaçın içməsini uygun görə, ama bu ilaçlar yuxu gətirici ilaçlar dəyir, cün sizin əməkdaşliğiz əməliyatda önəmlidi. 

Öncə kateter adlı  incə  və elastik boruyu istədiyimiz damara (femoral damarına) yerləşdiririk və sonra konterast adlı materiyalı kateterin içinə inyektiv edirik. Mümkündür konterastın inyektiv olduğu zaman və bu materiyalın hərəkət etdiyi zaman istilik his edəsiz. Radiyoloji mutəxəsisləri floroskopi vasitəsilə damarları göz altına alır və sonra kateteri fibroidlərin qanını  tamin edən damarlara doğru itəliyir. Sonra poli vinil alkol adlı parçacıkları kateter vasitəsilə uşağlıq damarlarına inyektiv edir. Bu parçacıklar istədiyimiz damarlarda yığısıb və fibroidlərin qanama axımını tıxayır. 

Mualicədən beklentilərimiz

Uşağlıq fibroidin embolizasyonu 1-3 sat zaman alır. Əməliyat bitdikden sonra kateteri çəkib eşiyə çıxarmalıyık və sonra qanama olmasın diyə,  dəliyin üstünü 10-15 dəqiqə bərk şekilde basmalıyık. Sonra pansman edilib və xəstəyə ən az 6 sat istirahət yazılır. Həttə mümkündü  həkim xəstəyə bir gecə xəstəxanada galma yazsın və beləcə daha çox göz altına alınsın. 6-12 sat əməliyat bitdikdən sonra çanaq nahiyəsində xəfif ağrı his oluna bilər. Ağrıları kontrol etmək üçün xəstəxənada qalmaq və ağrı kəsici ilaçlar istifadə etmək vacibdir. Əgər xəstənin ürək bulanması olursa, həkim ürək bulanmalara qarşı ilaçlar təcviz edə bilər.  Bəzəndə  iltahablara qarşı və stroid olmayan ilaçlar məsələn iboporofin və aspirin də istifadə edə bilərik.

Neçə həftə içində vajinal qanamsı ola bilər ki nədəni fibromların bozulmasıdır. Bu qanamlar və ağrılar bəzən neçə aylarda sürə bilər. Bəzi şəxislərdə fibroid əməliyatdan altımcı həftə geçəndən  3-ümcü aya kimi təxliyə olunur, Və bəzilərdədə 1 il əməlitdan sonra. Lazimdir ki xəstə bu fibroid toxumasının təxliyəsini gördüyündə doktora ilan etsin, və infeksiya və qanama baş verməsin diyə doktorun təvsiyələrinə qulag assın. Xəstə 7-10 gün içində gündəlik yaşamına dönə bilər. deməliyik ki 1-3 həftə uşağlıq fibroidin embolizasyonunan sonra xəstə chekup olmalıdı və 3-6 ay əməliyatdan sonrada ultasəs və  Maqnit rezonans tomoqrafiyasi keçirməlidi.

Nədən  əməliyat keçirməmliyik?

Uşağlıq fibroidin embolizasyonu fibroidləri məhv etmək və ya kiçik etmək üçün istifadə olunur. Bu yöntəm fibroid problemləri olan və histeroktomi (uşağlıqlarını  çıxartmaq) yöntəmini uygulamak istəməyən xəstələr üçün istifadə olunur. həmçinin bu şəxislərin menopoz olmamaları  və hamilə qalma düşüncələridə olmamalıdır. UFE bütün fibroidlər üçün istifadə edəməyik. Bazi zamanlar Histeroktomiyə qarşı olmağıza rağmən bu yöntəmi uyguladıkdan sonra histeroktomidə etməyə məcbursuz.

Efektivlik

1. UFE etqisi yuxarı bir üsuldur, ama fibroidlər ginə qayida bilirlər. Uşağlıq fibroidin embolizasyonu səbəb olur ki fibroridlərin yüzdə 50 si məhv olsun.

2. Bu yöntəmi uyğulayan gadınların yüzde 80-i söylədiyimiz əlamətlərə  şahid olurlar.

3. UFE həmişə fibroidlərin tam olaraq müalicəsinə  səbəb olmur, və gadınların beşdə biri tekrar bu yöntəmi uyğulamaya məcbur qalırlar və ya neçə aydan sonra histerektomi etməyə məcbur qalırlar.   

Yanetqilər

Bu yanetqiler ibaretdir:

1.Bu yöntəmin ən önəmli yanetqilərindən biri infeksiyadi. Bu infeksiya durdurulmazsa insanın ölümünədə səbəb ola bilər. Doktorlar histerektomilə uşağlıqın infeksiyasını mualicə edə bilərlər.

2. Bu üsulu istifadə edən gadınların özəlliklə 40 yaş üzərində olanların tezlikcə menopoz olma ihtimallari var.

3. Aybaşı və amenorenin məhv olması.

4. Skar toxumanın yaratılması.

5. Neçə aylıq dəvam edən ağrının ortaya cıxması.

Mülahizələr

UFE gələcəkdə hamilə olmayı planlayan xəstələr üçün uygun sayılmır. Deməliyik ki bu yöntəmi istifadə edən şəxislər hamilə ola bilərlər ama hamilə olmaq ihtimali artıq onlarda heç bəlli dəyir. Əslində bu üslu istifadə edəndə uşağlığın sədəmə görmə təhlikəsi olduğu üçün, hamilə olmaq imakanı çox düşüq olur, və hətta əgər şəxs hamilə ola bilərsə, hamiləlikdə də böyük problemlərle qarşılaşa bilər. Uşağlıq fibroidin embolizasyonu yüksək səviyədə mutəxəsis olan doktor tərəfindən edilməlidi. Əgər gadının qan alma imkanı olmasa (mümkündür mayomektomidə lazım olsun.), və ya başqa ciddi problemlər üzündən narkoz olması uygun görülməzsə,  bu üsulu seçə bilər. UFE konterast materialina (floroskopi) allergiyalari olan gadınlar üçün uygun dəyir.

UFE-inin histerektomi, mayomektomi və GNRHA- aya göre çox məziyətləri var:

1. Narkoz və qarın cərrahiləri edilmir.

2. Qanama olmadıgı üçün, qan inyektiv etməyə gərək yox.

3. Fibroidlerin hammısını aynı zamanda mualicə etmək olur.

4. Bu üsulu istifadə edən şəxs sümüklərin zayiflənmesi yəni esteopeniyə düçar olmaz və hormoni ilaçların yanetqilərindəndə uzax qalır.

UFE- inin nəqsləri

1.UFE-inin qiyməti histerektomilə bərabərdi.

2. Gözlənilməz etqisi hamiləliyə var. Bu yöntəmi sadəcə hamilə olmaq istəməyən gadınlar istifadə etməlidi.

3. Infeksiya görünə bilər, və əgər tedavi olunmazsa şəxsin ölümünədə səbəb olar.

4. Mualicənin kesin sonucu olmaması.

5. Əməliyat  qiymətlərinin sığorta tərəfindən ödənməməsi ihtimali.