نمونه برداری FNA تیروئید چیست؟

 FNA تیروئید چیست؟

تست FNA تیروئید کمک می‌کند تا از طریق نمونه برداری از این غده درباره وجود یا نبود سرطان تیروئید بررسی‌های کامل انجام شود. نمونه برداری FNA تیروئید روشی نوین است و خوشبختانه عوارض بسیار کمی دارد. در ادامه به معرفی این روش و مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.

مراحل آمادگی برای انجام نمونه برداری FNA تیروئید

این نمونه برداری برای بیشتر افراد معمولاً فقط یک روز به طول می‌انجامد. تمام فرایند نمونه‌برداری به‌سرعت و در عرض نیم ساعت انجام می‌شود. پس از نمونه‌برداری، یک دوره نسبتاً کوتاه‌مدت از مراقبت‌های ضروری وجود دارد که با رعایت این مراقبت‌ها می‌توانید به‌سرعت بهبودی کامل را کسب کنید. شما می‌توانید بعد از ترک کلینیک و بازگشت به خانه، فعالیت‌های سبک و عادی روزمره خود را انجام دهید. خوردن و آشامیدن قبل و بعد از تست FNA تیروئید مشکلی ندارد و جالب است بدانید که این تست حتی به بی هوشی هم نیاز ندارد. البته ممکن است از بی حسی موضعی در آزمایش FNA  تیروئید استفاده شود.

قبل از تست FNA تیروئید اگر از داروهایی مثل آسانتین، وارفارین، کلوپیدوگرل یا پراموگرل استفاده می‌کنید، باید حتماً به پزشک خود در این باره اطلاع دهید. پزشک به‌احتمال زیاد برای شما کاهش دوز این داروها را تجویز می‌کند. ولی شما نباید تحت هیچ شرایطی خودسرانه مصرف دارو را قطع یا به مقدار دلخواه کاهش دهید. ممکن است این کار، آسیب‌های عمومی به بدن شما وارد کند.

این محدودیت دارویی برای داروهای رقیق‌کننده است و سایر داروها مثل مسکن‌ها و... نیاز به قطع یا کاهش دوز مصرفی ندارند. اگر از تیروئید عکس یا اسکن قبلی دارید، حتماً به پزشک خود نشان دهید.

برای انجام تست FNA لازم نیست که فرد ناشتا باشد. قبل از انجام این تست بهتر است از زیورآلاتی مانند گردنبند استفاده نکنید تا دسترسی پزشک به تیروئید راحت‌تر باشد.  بهتر است مراجعه کننده لباس مناسب  و یقه باز استفاده کند تا امکان نمونه برداری راحت‌تر شود. استفاده از داروی آسپرین مانع نمونه برداری نمی‌شود و در صورتی که پزشکتان این دارو را تجویز کرده است می‌توانید از آن استفاده کنید. بنا به شرایط ویژه و خاصی که بعضی از بیماران دارند؛ ممکن است حین نمونه برداری دچار استرس شوند. در این صورت می‌توان به جای استفاده از بی حس کننده های موضعی از روش بی‌هوشی استفاده کرد. با استفاده از بیهوشی فرد به خواب شیرین می‌رود. دقت کنید که اگر مایل به استفاده از این روش هستید؛ باید ناشتا  باشید و 4 ساعت قبل از نمونه برداری از مواد غذایی استفاده نکنید.

روند انجام FNA چگونه است؟

در طی تست FNA  تیروئید از دستگاه سونوگرافی (اولتراسوند) استفاده می‌شود که وظیفه فراهم‌کردن تصویر را بر عهده دارد. این تصاویر مکان دقیق و اندازه و کیفیت ندول‌ها را به شما نشان می‌دهد.

ابتدا پزشک روند کار را برای شما کامل و با جزئیات تمام بیان می‌کند تا اگر ترس یا نگرانی خاصی دارید، از بین برود. سپس درباره دستورالعمل‌های مراقبتی بعد از نمونه‌برداری FNA تیروئید به شما اطلاعاتی می‌دهد و در نهایت شما باید فرم رضایت نامه را تکمیل کنید. این فرم تاکید می‌کند که شما درباره این تست آگاهی مناسب را دارید و از خطرات احتمالی آن مطلع هستید. هر چند در واقعیت امر، این روش تقریباً بی‌خطر محسوب می‌شود.

برای شروع آزمایش FNA تیروئید، شما روی یک تخت دراز می‌کشید. گردن شما با مواد ضدعفونی‌کننده تمیز می‌شود تا آلودگی‌ها از بین بروند. اگر لازم باشد از بی حسی موضعی هم استفاده می‌شود تا بی حسی ایجاد و درد ورود سوزن توسط بیمار حس نشود. سوزن وارد گردن شما شده و پزشک به کمک تصویر لحظه‌ای سونوگرافی آن را هدایت می‌کند.

سوزن به ندول وارد شده و با مقداری تکان نمونه‌ای جدا می‌کند. این نمونه توسط سرنگ استخراج شده و بیرون آورده می‌شود. نمونه حاوی سلول‌ها و مقداری مایع از درون تیروئید است.

اگر شما بیش از یک ندول داشته باشید، این فرایند بازهم برای هر ندول به صورت مجزا اجرا می‌شود تا از همه آنها نمونه‌برداری شود.

پس از اتمام فرایند، باید روی محل ورود سوزن را چنددقیقه‌ای فشار دهید تا خونریزی متوقف شده و خون منعقد شود. در بعضی موارد به شما یک کیسه یخ داده می‌شود تا به کمک سرمای آن فرایند انعقاد خون تسریع شود. پس از قطع خونریزی، شما یکبار دیگر معاینه می‌شوید تا قبل از رفتن به خانه شرایط شما کاملاً بررسی شده باشد.

نمونه برداری FNA تیروئید چه اندازه عوارض دارد؟

موارد طبیعی شامل:

• اندکی درد
• مقداری تورم
• کبودی مختصر

هستند که چندان ایراد خاصی ندارند. پزشک برای شما داروهایی مثل پانادول یا پانادئین را تجویز می‌کند تا درد شما پس از 48 ساعت به حداقل برسد.

فعالیت‌های شدید برای شما ممنوع است و نباید سروگردن خود را خیلی تکان دهید یا جابه‌جا کنید. کارهایی مثل بلندکردن وزنه یا آویزان کردن لباس روی بند را انجام ندهید تا مانع از ایجاد خونریزی داخلی تیروئید شوید.

بسیار کمتر دیده شده است که به دلیل تست FNA تیروئید، کسی دچار تغییر صدا، درد شدید، تورم در کل گردن یا بلع سخت شده باشد. ولی اگر تنفس شما مشکل پیدا کرد، خود را به نزدیک‌ترین اورژانس برسانید.

عوارض نادر تست FNA تیروئید

• تورم در ناحیه گردن و تیروئید
• تغییر صدا
• بلع سخت
• افزایش غیر طبیعی عملکرد تیروئید

مزایای نمونه برداری FNA تیروئید شامل چه مواردی است؟

تست FNA تیروئید روشی کم‌خطر است و به دلیل زمان بسیار کوتاه آن، کاربرد بسیار زیادی پیدا کرده است. مورد مثبت دیگر این است که حداکثر 2 هفته بعد از آزمایش، جواب آن آماده شده و شما می‌توانید با قاطعیت بسیار بالا (95 درصد) نظر پزشک را درباره وضع تیروئید خود جویا شوید. البته گاهی پزشک دستور تجدید آزمایش FNA را می‌دهد تا اطمینان بیشتری کسب کند.

در جواب آزمایش FNA تیروئید چه مواردی را می‌بینیم؟

بعد از اینکه جواب آزمایش خود را دریافت کردید، قطعاً به نزد پزشک خواهید رفت تا نظر او را درباره نتایج بپرسید و درباره شرایط خود کسب اطلاع کنید. معمولاً 6 حالت را برای پاسخ می‌توان تصور کرد:

1- خوش‌خیم:

در 80 درصد مواقع پاسخ تست خوش‌خیم بودن ندول است. در این شرایط کیست‌های تیروئید مسئول تورم ندول‌ها هستند. درصد خطا در این حالت حدود 3 درصد است.

2- بدخیم:

3 تا 7 درصد نتایج می‌توانند بدخیم باشند. برای حالت بدخیم که تأیید کننده سرطان تیروئید است، بین 1 تا 3 درصد احتمال خطا در نظر گرفته می‌شود.

3- مشکوک به سرطان:

در این شرایط ندول‌ها نشانه‌هایی منفی نمایش می‌دهند ولی به طور قطع نمی‌توان آنها را سرطانی دانست. در 60 تا 70 درصد مواقع این حالت منجر به جراحی و حذف تیروئید می‌شود.

4- ناحیه بدون تشخیص قطعی فولیکولار:

همچون حالت قبلی باز هم نشانه‌های منفی دیده می‌شود ولی حدود 10 تا 15 درصد مواقع سرطانی بودن آنها تأیید می‌شود. در این شرایط یا آزمایش تکرار می‌شود یا تست ژنتیک گرفته می‌شود.

5- نئوپلاسم فولیکولار:

در این حالت واقعاً نمی‌توان خوش‌خیم یا بدخیم بودن را تشخیص داد مگر اینکه غده تیروئید خارج شود. با این همه در این شرایط پزشک به سراغ راه‌های دیگر رفته و معمولاً غده تیروئید از بدن خارج نمی‌شود.

6- عدم تشخیص:

گاهی اوقات مقدار مایع یا سلول‌های موجود در آن برای کار تشخیص مناسب نیست که در این حالت باید آزمایش تکرار شود.

آیا نمونه‌برداری FNA تیروئید روشی دردناک محسوب می‌شود؟

معمولاً درد این تست مانند یک آزمایش خون ساده است. البته بعضی افراد ممکن است از درد سر و گوش شکایت کنند که در این شرایط از بی حسی موضعی استفاده می‌شود تا توسط بیمار دردی احساس نشود.

جمع بندی

تست FNA تیروئید یک روش کم خطر و بدون عوارض برای بررسی مشکلات غده تیروئید است. به یاد داشته باشید که غده تیروئید نقش بسیار مهمی در بدن دارد و از مهم‌ترین نقاط بدن برای کنترل رشد است. پس واقعاً نیازی به هیچ ترس یا اضطراب درباره این تست نیست.

این تست توسط دکتر حجت ابراهیمی نیک متخصص و فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی در مرکز سونوگرافی تیراد با کادری مجرب و مرکزی با تجهیزات پزشکی پیشرفته انجام میشود.

شما میتوانید از طریق لینک زیر به صورت آنلاین نوبت دریافت کنید

نوبت دهی اینترنتی نمونه برداری FNA تیروئید