استفاده هاي متداول از اين روش
مهمترين استفاده اي كه از اين روش در حال حاضر براي تشخيص سرطان سينه مي شود شامل تصوير برداري با استفاده از امواج فراصوت به منظور تاييد وجود يا عدم وجود يك ناهنجاريدر بافت سينه(مانند خون ريزي يا يك ناهنجاري موجود در نوك سينه) است كه به عنوان يك روش تكميلي در تشخيص سرطان سينه به منظور تاييد اطلاعات بدست آمده از MRI,CTLMو مامو گرافي مورد اسنفاده قرار مي گيرد.
در تصـويـر بـرداري بـا استفـاده از امـواج فـرا صـوت مي توان به راحتي جنس بافت غيرعادي را تشخيص داد به طوري كه مي توانيم ببينيم كه بافت غير عادي داراي حالت سخت است(كه نمي تواند به عنوان با فتي كه سرطان دارد تشخيص داده شود و ميتوان آن را به عنوان يك تومور تشخيص داد. يا با استفاده از اندازه گيري ميزان شارش خون ميتوان به وجود كيست در داخل بافت پي برد.يا حتي مي توان وجود هر دو كيست و تومور را با هم تشخيص داد.تصوير برداري با استفاده از فراصوت همچنين مي تواند ويژگيهاي بافت مورد مطالعه را در اختيار قرار دهد.
تصوير برداري تكميلي سرطان سينه
مامو گرافي در حال حاضر تنها دستگاهي است كه به واسطه تشخيص زود هنگام بـافـتهـاي سـرطـانـي تـوانستـه خطـر ابتـلا بـه سرطان را كاهش دهد.ولي با اين وجود ماموگرافي قادر نيست تمامي ناهنجاري ها را تشخيص دهد.
در سينه هاي حجيم ما شاهد وجود تعداد زيادي منافذ هوايي، غدد مختلف و بافت فيبروز هستيم و همچنين ميزان چربي در اين بافت ها كمتر است.
تعداد زيادي از سرطان ها قادر به تشخيص دادن با استفاده از روش مامو گرافي نيستند.
مـطــالـعــات صــورت گــرفـتـه نشـان دهنـده آن اسـت كـه استفـاده از ابـزارهـايـي مـاننـد اولتراسونيك و تشديد ميدان مغناطيسي (MRI) مي تواند به عنوان يك روش كمكي براي تشخيص سرطان هاي سينه اي كه به وسيله دستگاه مامو گرافي قادر به تشخيص دادن نيستند باشد. در مقايسه با روش اولترا سونيك استفاده از روش MRI بسيار مطمئن تر و دقيق تر در تشخيص سرطان خواهد بود.اما به خاطر اينكه MRI تكنولوژي پيچيده تر داشته و به تبع آن گران قيمت تر است در اختيار عموم زنان قرار ندارداگر با استفاده از MRI اقدام بـه تـهـيه تصوير كنيم ديگر نيازي به استفاده از روش اولترا سونيك براي تهيه تصوير نخواهيم داشت, هر چند كه مي توان از روش اولترا سونيك براي پي بردن به ويژگي ها و مشخصات بافت مشكوك به سرطان كه با استفاده از MRI مشخص شده استفاده كرد.
زمـاني كه از روش اولترا سونيك براي تصوير برداري استفاده مي كنيم مي توانيم حـالـتهـاي غـيـر عادي بيشتري در مقايسه با تصاوير گرفته شده به وسيله مامو گرام وبهدست آوريم كه اكثرا اين حالت هاي غير عادي ايجاد شده دال بر وجود سرطان نيستند و همين موضوع مي تواند عمده ترين نقص اين دستگاه باشد.
از روش اولترا سونيك براي تشخيص ناهنجاري ها در زناني استفاده مي شود كه:
ريسك بالايي نسبت به خطر ابتلا به سرطان دارند و استفاده از ساير روش ها ميتواند براي آنها مضر باشد.
براي خانمهايي كه حامله بوده و استفاده از پرتو هاي يونيزان (كه اساس كار دستگاه مامو گرام را تشكيل مي دهد)براي آنها مضر باشد در اين صورت بايد از روش اولتراسونيك براي تشخيص استفاده كنيم.
يا در مواقعي كه ساير روش ها جواب قطعي ندهند و براي اطمينان بيشتر مي توان از اين روش استفاده كرد.
نمونه برداري از سينه با استفاده از روش اولترا سونيك
زماني كه تصاوير به دست آمده از اولترا سونيك حاكي از وجود يك ناهنجاري در بافت مورد نظر باشد اپراتور مي تواند با استفاده از امواج اولترا سونيك به نمونه برداري از بافت مورد نظر بپردازد.
بــهخــاطـر اينكـه امـواج اولتـرا سـونيـك از تصـويـر بـرداري زمـان حقيقـي بـه منظـور تـصـويـربـرداري استفاده مي كند مي توانيم از اين روش براي نمونه برداري استفاده كـنـيـم.قـبـل از آنـكـه بـيـوپـسـي را انـجـام دهيم بايد با استفاده از اولترا سونيك اقدام به تصويربرداري كنيم و زماني كه ديديم روش هاي مرسوم و تصوير برداري اولترا سونيك جوابگو نيستند اقدام به نمونه برداري كنيم.
شكل ظاهري دستگاه اولترا سونيك
دستگاه تصوير برداري اولترا سونيك داراي يك كنسول است كه كامپيوتر و ساير ادوات تصوير برداري بر روي آن قرار دارد.
از يك مانيتور به منظور نشان دادن تصاوير بهدست آمده استفاده مي كنيم همچنين دسـتـگـاه داراي تـرانـسـديـوسـر هـاي مـخـتـلـف بـه مـنـظـور تـبـديـل كـمـيت بدست آمده است.ترانسديوسر يك ابزاري است كه به شكل ميكروفون بوده و در آن مبدل هاي مـخـتـلـفـي وجـود داشـتـه و بـا اسـتـفـاده از يـك سـيم به دستگاه اصلي متصل مي شود. ترانسديوسر ها امواج فراصوتي كه قابل شنيدن نيستند از خود ساطع مي كنند.
اين امواج ساطع شده به داخل بدن انسان فرستاده مي شود و سپس امواج پس از برخورد به فصل مشترك بافت ها بازتاب مي كنند. اين روش همانند روش تعيين عمق در زير دريايي ها و كشتي ها است.
امواج اولترا سونيك بلافاصله بر روي يك نمايشگري كه بسيار شبيه مانيتور كامپيوتر است ظاهر مي شود.
تـصـويـر ايـجـاد شـده بـه دامـنـه(يـاقـدرت مـوج) مـوج ,فـركـانـس و زمـان آن بستگي دارد.امواج فرا صوت پس از آنكه به بافت مورد نظر و فصل مشترك بين بافت ها برخورد كرد مقداري از موج را بازتاب كرده و در هنگام بازتاب به ترانسديوسر برخورد مي كند سپس براي پردازش تصوير به كامپيوتر فرستاده مي شود.
روش عملكرد دستگاه اولترا سونيك
مكانيسم كلي عملكرد امواج فرا صوتي همانند عملكرد دستگاه هاي فاصله ياب كشتي ها و زير دريايي ها يا سامانه هاي موجود براي پيش بيني وضع هوا است. وقتي امواج فرا صوتي به يك جسمي برخورد كردند بازتاب پيدا مي كنند.با اندازه گيري انـرژي حـاصـل از مـوج بـازتـاب يـافـتـه و پـردازش آن مـي توان فاصله,اندازه و ميزان استحكام(مي توان تشخيص داد جسم مورد نظر جامد بوده پر از مايعات است يا هر دو مورد) جسم مورد نظر را اندازه گرفت.
در پزشكي از امواج فرا صوتي به منظور تشخيص حالت هاي غير عادي ايجاد شده در بافت ها اندام هاوعروق و همچنين براي تشخيص توده هاي غير عادي مانند تومورها استفاده مي شود.
در دستگـاه اولتـرا سونيك يك ترانسديوسر امواج فرا صوتي را ارسال كرده و پس از اينكه امــواج بــه يــك جـسـم بـرخـورد كـرد و بـازتـاب يـــافـــت,امــواج بــازتــاب يــافـتــه بــه وسـيـلــه ايــن تــرانـســديــوســر در يــافــت مــي شــود. وقـتـي كـه تـرانسـديـوسـر در مجاورت با پوست بدن قرار گـرفـت ايـن تـرانسـديـوسـر امـواج فـرا صـوتـي با فــركـانـس بـالا كـه بـوسيلـه حـس شنـوايـي قـابـل تشخيص نيستند را از خود ساطع مي كند.وقتي كه امواج فراصوتي پس از برخورد به اندام هاي داخلي مانند بافت ها ارگان ها يا مايعات موجود در بدن بازتابيده مي شوند اين امواج توسط يك ميكروفون بسيار قوي كه در داخل ترانسديوسر قـرار دارد گـرفـته مي شود وحتي كوچكترين تغييرات موجود در اندامهاي داخلي بدن را ثبت مي كند.
امواج به دست آمده راهي كامپيوتر مي شوند كـه پـردازش تـصـويـر بـر روي آن انـجـام شده و مـحـاسـبـات لازم بـراي تـشـكـيـل تـصوير توسط كـامـپيوتر انجام شود و در نهايت تصوير نهايي ايــجــاد شــده بــر روي كــامـپـيــوتــر نـمــايــش داده مـــيشـــود.امــواجــي كــه در هــر لـحـظــه تــوســط ترانسديوسر در يافت و توسط كامپيوتر پردازش مي شود تشكيل يك فريم تصوير مي دهد و اين فريم هاي ايجاد شده در كنار هم قرار گرفته و براي ما يك فيلم زمان حقيقي را ايجاد مي كنند.
روش تصوير برداري داپلر با استفاده از امواج فرا صوتي يك روش خاصي است كه به ما اين امكان را مي دهد كه اندازه شريان خون موجود در داخل رگ ها را اندازه گيري مي كند.اندازه تغييرات خون موجود در داخل رگ باعث ايجاد تغييرات در موج بازتاب يافته مي شود كه به آن اثـر داپـلـر گـفـتـه مـي شـود.كامپيوتر پس از آنكه امــواج صــوتــي را پــردازش كـرد در نـهـايـت در خــروجـي تصـاويـر را بـه صـورت نمـودار هـا يـا تـصـاويـر رنگي از عبور خون در داخل رگ ها نشان مي دهد.
نحوه تصوير برداري با استفاده از امواج فراصوتي
ممكن است از شما خواسته شود كه بر روي تخت آزمايش دراز بكشيد و دست هايتان را تا كنار سرتان بالا بياوريد.
سپس يك ژل مخصوص را بر روي ناحيه اي كه مي خواهند عمل سونوگرافي را انجام دهند مي مالند.اين ژل باعث مي شود تا مقاومت موجود در سطح پوست در برابر عبور امواج صوتي كاهش پيدا كند و از جذب امواج توسط پوست و همچنين از ايجاد حفره سازي)cavitation( جلوگيري ميكند.
نكته: هنگامي كه از ژل استفاده مي كنيم به دليل اينكه مقاومت موجود در سطح پوست كاهش پيدا مي كند شخص مورد نظر مستعد برق گرفتگي است و بايد بهطور مكرر دستگاه را چك كنيم تا هيچ اتصال به بدنه نداشته باشد.
سپس سونو تراپ يا راديولوژيست بر روي ترانسديوسر فشار وارد كرده و آن را بر روي ناحيه اي كه مشكوك به وجود ناهنجاري است مي چرخاند.
معمـولا در سـونـو گـرافـي بـهصورت داپلر نيز از ترانسديوسر هاي يكسان استفاده ميكنند.پس از انجام آزمون سونو گرافي نتايج مي تواند تا 30 دقيقه پس از انجام تست آماده شود.
احساسي كه در هنگام انجام آزمون اولترا سونيك خواهيم داشت:
اكثر تصوير برداري ها بوسيله اولترا سونيك بدون هيچ گونه درد و سريع انجام ميشود.
وقتي كه بر روي تخت دراز كشيديد يك ژل كه ولرم است بر روي موضع محل مورد نظر ماليده مي شود و سپس راديولوژيست ترانسديوسر را بر روي محل مورد نظر قرار مي دهد و به آرامي فشار وارد مي كند.
اين روش در مقايسه با ساير روش هاي ذكر شده كم ترين ميزان تهاجم و بيشترين درجه امنيت را دارد.
اگر تصوير برداري از محلي كه داراي ضخانت كم باشد انجام گردد ممكن است موقع قرار دادن ترانسديوسر احساس درد خفيفي داشته باشيم.
اگر از روش داپلر براي تصوير برداري استفاده شود ممكن است كه صداهاي پالس گونه اي كه ناشي از حركت مايعات است بشنويد.
چه كساني نتايج تصوير برداري با امواج فرا صوتي را بررسي خواهند كرد؟
تصوير برداري ممكن است بوسيله يك راديولوژيست يا فيزيك پزشك انجام شود و پس از آنكه تصوير ايجاد شد و نتايج حاصله بهثبت رسيد بيمار به پزشك مورد نظر ار جاع داده مي شود تا نتايج به دست آمده را تجزيه و تحليل كند.
مزايا و مشكلات اين روش
مزايا
اكثـر تصـويـر بـرداري ها با استفاده از امواج فرا صوتي به صورت غير تهاجمي بوده(هيچ گونه برش يا ريسكي بيمار را تهديد نمي كند)و اغلب به صورت بدون درد انجام مي شود.
دستگاه هاي اولترا سونيك به صورت گسترده موجود بوده و نسبت به قيمت ساير دستگاه ها از قيمت مناسب تري برخوردار است.
در تصوير برداري با امواج اولترا سونيك از پرتو هاي يونيزان استفاده نمي شود.
تصوير هاي حاصله از روش اولترا سونيك يك تصوير بسيار واضح از بافت نرم ارائه مي دهد كه با استفاده از دستگاه اشعه X امكان ايجاد اين تصاوير نيست.
در دستگاه هاي اولترا سونيك ما مي توانيم تصاوير زمان حقيقي با كمترين ميزان تهاجم داشته باشيم.
در خيلي از مواقع هنگام استفاده از اين روش ديگر نيازي به استفاده از نمونه برداري نيست.
با استفاده از روش اولترا سونيك مي توان بسياري از ناهنجاري هارا مانند برخي از سرطان ها كه با استفاده از روش معمولي قابل تشخيص نيست تشخيص داد.
با استفاده از روش اولترا سونيك مي توان بـه راحتـي تشخيـص داد كه ناهنجاري موجود كيست است يا تومور.در اغلب خانمهاي بالاي 30 سـال از روش اولتـرا سـونيك به عنوان يك روش مكمل در تشخيص سرطان با استفاده از مـامـو گـرافـي استفـاده مـي شود.در حالي كه در بـــانـــوان بـــا ســـن كـمـتـــر از 30ســـال اسـتـفــاده از ماموگرافي بهتنهايي مي تواند تشخيص دهد كه آيا نياز به نمونه برداري است يا نه.
خطر هاي اين روش
تاكنون اثرات مخرب اين روش بهصورت رسمي تاييد يا رد نشده است.
در اغـلـب مـوارد پـس از تصـويـر بـرداري اولـتـرا سـونـيـك شايد نياز به نمونه برداري هم باشد.
در اين روش ممكن است نتايج بيش از حد مثبت باشد به طوري كه حتي بافت هاي معمولي را هم به عنوان تومور تشخيص دهد.
محدوديت هاي روش اولترا سونيك براي تصوير برداري از سينه
تـصـويـر بـرداري با استفاده از اولترا سونيك تاكنون بهصورت يك روش مكمل براي درمان پـيـشـنـهـاد شده بهطوري كه استفاده تنها از اين روش براي تشخيص سرطان استاندارد نيست.
در اكثر موارد بعضي از سرطانها با استفاده از روش اولـترا سونيك قابل تشخيص نيست در نتيجه بهترين روش براي اينكه تشخيص دهيم بـــافـــت ســـرطـــانـــي اســـت يــا نــه ايــن اســت كــه نمونهبرداري كرده و آن را در آزمايشگاه مورد ارزيابي قرار دهيم كه ايراد اين روش اين است كه تهاجمي است.
و يا اينكه اكثر نا هنجاري هايي كه در روش اولترا سونيك به عنوان سرطان تلقي مي شوند اصلا سرطان نيستند.
اكـثــر كـلـسـيـفـيـكــاسـيـون هـايـي كـه در روش مــــامــــوگــــرافــــي قــــابـــل تـشـخـيـصـنـــد بـــا روش اولـتـراسـونـيـك قـابـل تـشخيص نيستند.در اكثر موارد وجود اين كلسيفيكاسيون ها خبر از ايجاد سرطان در آينده را مي دهد در ضمندقت اين روش در مقايسه باMRI كمتر است. اكثر شركت هاي بيمه روش تصوير برداري با استفاده از اولترا سونيك را قبول ندارند.
نظرات
نظر خود را با ما در میان بگذاریدنشانی ایمیل منتشر نخواهد شد